Podmioty publiczne oraz podmioty prywatne czekają z niecierpliwością na ostateczny projekt krajowej ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Ustawa ta – zgodnie z wytycznymi zawartymi w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 o ochronie sygnalistów – powinna wejść w życie do 17 grudnia 2021 r. W związku z brakiem stosownych przepisów krajowych podmioty zobowiązane do przygotowania stosownych rozwiązań chroniących sygnalistów ciągle nie wiedzą jak prawidłowo mają przygotować system obsługi nieprawidłowości.
Polska ustawa o sygnalistach
W połowie października 2021 r. mieliśmy okazję poznać pierwszy projekt ustawy krajowej. Projekt ten spotkał się z dużą krytyką. Zwracano uwagę na nietrafne oraz nieprecyzyjne zapisy. Kontrowersje budził również krótki okres vacatio legis, który ze względu na powagę tematu powinien być dłuższy niż zaproponowane dwa tygodnie. Organizacje pozarządowe zwracały uwagę, że za tak ważny temat polski ustawodawca zabrał się z tak dużym opóźnieniem. Okres ponad dwóch lat przeznaczony na przygotowanie stosownych przepisów krajowych został zmarnowany. Obszerne stanowiska przedstawione przez opiniodawców spowodowały, że czekaliśmy kolejne cztery miesiące na drugi projekt ustawy.
Drugi projekt ustawy o ochronie sygnalistów
W kwietniu 2022 r. poznaliśmy drugi projekt ustawy o sygnalistach. Sprawdźcie więcej na https://sygnalista24.info/nowy-projekt-ustawy-o-sygnalistach-z-dnia-6-04-2022r/. Został on skierowany do kolejnych konsultacji przeprowadzanych już w mniejszym zakresie. Najprawdopodobniej w najbliższym czasie możemy spodziewać się zakończenia prac nad polską ustawą o ochronie sygnalistów.
Obowiązki podmiotów publicznych i prywatnych wobec sygnalistów według drugiego projektu ustawy
Podmioty, które są zobowiązane do wprowadzenia rozwiązań chroniących sygnalistów powinny wprowadzić procedurę regulującą te kwestie oraz udostępnić kanał wewnętrzny przyjmowania zgłoszeń. Naruszenia mogą zgłaszać pracownicy, a także osoby przed nawiązaniem stosunku pracy lub innego stosunku prawnego (w tym świadczenia usług, pełnienia funkcji lub dostarczania towarów), również po ustaniu stosunku łączącego strony. Do wachlarza sygnalistów zaliczono również pracownika tymczasowego, praktykanta, funkcjonariusza i żołnierza zawodowego. Także osobę świadczącą pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, przedsiębiorcy, akcjonariusza lub wspólnika, członka organu osoby prawnej, stażystę i wolontariusza oraz osobę świadczącą pracę dla wykonawcy, podwykonawcy, dostawcy.